DIT LAND HEEFT LEIDING NODIG

Femke Halsema, fractieleider van GroenLinks in de Tweede Kamer heeft er een glas champagne op gedronken. Of D66-collega in het parlement Lousewies van der Laan in haar gezelschap was, is niet bekend, hoewel zij zich tenminste zo blij toonde met het feit dat voor de eerste keer het debat over Europa is opengebroken. “Dankzij het referendum”. Dus wil mevrouw Halsema het referendum in de grondwet hebben. Mevrouw Van der Laan zal haar daarbij zeker steunen.

Champagne? Feest! GroenLinks en D66 hebben blijkbaar iets te vieren, willen niet weten van de desastreuze nederlaag die ook zij geleden hebben. Voor de objectieve waarnemer is het nogal vreemd te moede. De dames en hun partijen waren pal vòòr het Verdrag tot vaststelling van een Grondwet voor Europa dat de Nederlandse bevolking met een meer dan overtuigende meerderheid heeft verworpen, drie dagen nadat de Franse kiezers dat ook al gedaan. Net als al die andere gevestigde partijen, CDA, PvdA, VVD streden zij een verloren strijd. Opnieuw kon Den Haag het volk niet overtuigen. De SP, de Christen Unie, de LPF en Wilders zaten dit keer op het goede spoor. Dus proberen de verliezers er maar het beste van te maken, omarmen het referendum als de oplossing voor het geloofwaardigheidsprobleem.

De initiatiefnemers, een week geleden nog boemannen, zijn nu helden. Zelfs het CDA beweegt sputterend een beetje mee. Intussen worden we weer nationalistisch.

STOKDOOF

De reacties van Den Haag zijn tekenend voor de manier waarop het politieke bedrijf thans functioneert. Stokdoof was de overgrote meerderheid van de politiek voor tegengeluid. Van de 150 Tweede Kamerleden, experts naar je mag veronderstellen, verklaarden zich 128 voor de Europese Grondwet. Wekenlang hebben we de spotjes kunnen horen van de politiek-bestuurlijke elite. Wie deed er eigenlijk niet aan mee? Wouter Bos bleek een minstens zo vurige pleitbezorger voor de grondwet als zijn liberale collega Van Aartsen. Oud-premier Kok (PvdA) werd uit de la gehaald. Plotseling zat de ex-minister van buitenlandse zaken en voormalig Eurocommissaris Hans van den Broek daar weer. Woedend was minister Zalm van financiën toen de euro ter sprake kwam op een manier die hem niet zinde. ”Het licht zou uitgaan”, aldus de D66-vice-premier Brinkhorst. Oorlog! Het mocht niet baten. “Nee!”, zei 61 procent van de stemmers. Als een blad sloeg de stemming om. Deemoedig bogen de voorstanders van de grondwet het hoofd. Plotseling begrijpen zij. Inmiddels heeft het kabinet het voorstel voor ratificatie van het grondwettelijk verdrag ingetrokken, eist een substantiële verlaging van de financiële bijdrage aan de Europese Unie. Een periode van bezinning is aangebroken. Een brede maatschappelijke discussie over de toekomst van Europa is de uitkomst van het Kamerdebat. Een brede maatschappelijke discussie! Die hebben we al eens gehad. In 1981 was er ook een brede maatschappelijke discussie, onder voorzitterschap van jhr. De Brauw, over de wenselijkheid van kernenergie. Ach, misschien helpt het.

ALLE RECHTEN VOORBEHOUDEN © 2005 GJ RITMEESTER